Δημοσιεύτηκε και πλέον είναι διαθέσιμη και στην ελληνική γλώσσα η έκθεση εργασιών της ομάδας ανοικτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ) του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Οι μεταφραστές στο εξώφυλλο», η οποία είχε δημοσιευθεί τον Ιανουάριο του 2022.
Οι εργασίες της ομάδας ΑΜΣ διεξήχθησαν στο πλαίσιο του προγράμματος εργασιών του Συμβουλίου για τον πολιτισμό 2019-2022 και επικεντρώθηκαν στη λογοτεχνική μετάφραση, ωστόσο η έκθεση περιλαμβάνει προτάσεις και για τον οπτικοακουστικό τομέα και τον τομέα του θεάτρου.
Η μετάφραση διαδραματίζει τον πλέον ουσιαστικό ρόλο για τη διάδοση του πολιτιστικού πλούτου της Ευρώπης σε ολόκληρη την ήπειρο και πέραν αυτής, και επιπλέον λειτουργεί ως ακρογωνιαίος λίθος του εμβλήματος της ΕΕ «Ενωμένη στην πολυμορφία».
Ωστόσο, το επάγγελμα της μετάφρασης έχει καταστεί μη ελκυστικό στον δημιουργικό και πολιτιστικό τομέα, κυρίως λόγω των χαμηλών αποδοχών και των δυσμενών συνθηκών εργασίας, ενώ οι εκδότες δυσκολεύονται να καταβάλουν τις τιμές που οι μεταφραστές θα θεωρούσαν κατάλληλες και οι οποίες θα τους επέτρεπαν να βιοποριστούν από το επάγγελμά τους.
Παράλληλα, υφίστανται διάφορες δημόσιες πολιτικές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίες έχουν θεσπίσει μηχανισμούς χρηματοδότησης για την προώθηση της πολυμορφίας και την αύξηση του αριθμού των έργων που διασχίζουν τα σύνορα.
Συνεπώς, η πρόκληση που αντιμετωπίζει ο τομέας είναι να καθιερώσει πιο δίκαιες και καλύτερες συνθήκες εργασίας για τους μεταφραστές, διασφαλίζοντας παράλληλα την απρόσκοπτη κυκλοφορία των ευρωπαϊκών πολιτιστικών έργων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέθεσε σε μια ομάδα ανοικτής μεθόδου συντονισμού (ΑΜΣ), η οποία απαρτίστηκε από εμπειρογνώμονες από διάφορα κράτη μέλη, να αξιολογήσει τους υφιστάμενους μηχανισμούς στήριξης της μετάφρασης, να συζητήσει βέλτιστες πρακτικές και να διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση στον τομέα της μετάφρασης, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε η δημόσια χρηματοδότηση να συμβάλλει στη βελτίωση της κυκλοφορίας των μεταφρασμένων βιβλίων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η έκθεση χωρίζεται σε δύο κεφάλαια.
Το πρώτο κεφάλαιο αφορά τον τρόπο ενίσχυσης του τομέα της μετάφρασης και εξετάζει την αρχική και συνεχή κατάρτιση στον τομέα της μετάφρασης, το καθεστώς των μεταφραστών, τις ιδιαιτερότητες της οπτικοακουστικής μετάφρασης και της θεατρικής μετάφρασης, τα αποτελέσματα πρακτικών όπως η μηχανική μετάφραση και η μετάφραση μέσω ενδιάμεσης γλώσσας και την προβολή και την ένταξη στον τομέα.
Το δεύτερο κεφάλαιο επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο η δημόσια χρηματοδότηση μπορεί να συμβάλει στην κυκλοφορία των μεταφρασμένων έργων, όχι μόνο μέσω της στήριξης της έκδοσης μεταφράσεων και της προώθησής τους, αλλά και μέσω της ενίσχυσης της ικανότητας πωλήσεων και της δικτύωσης, προσθέτοντας μια ευρωπαϊκή διάσταση στην προώθηση της φιλαναγνωσίας και υποστηρίζοντας μια πιο περιφερειακή και ευρωπαϊκή συνεργασία.
Οι προτάσεις της έκθεσης απευθύνονται ως επί το πλείστον στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, καθώς και στους δημόσιους οργανισμούς χρηματοδότησης που στηρίζουν τη λογοτεχνική μετάφραση σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ωστόσο, προκειμένου να έχει τον μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο, στόχος είναι η έκθεση να απευθύνεται σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη της αξιακής αλυσίδας του βιβλίου σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι προτάσεις σχετικά με την κατάρτιση και την εκπαίδευση αφορούν επίσης τα εκπαιδευτικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Πλέον βασικά σημεία των προτάσεων αποτελούν, μεταξύ άλλων, η ανάγκη της ενίσχυσης της προβολής και της αναγνώρισης των μεταφραστών ως διαμεσολαβητών και πρεσβευτών πολιτισμών, ενώ υπογραμμίζεται έντονα και ο σημαντικός ρόλος και η ανάγκη της ενίσχυσης και της αναβάθμισης των επαγγελματικών ενώσεων, προκειμένου για την ενθάρρυνση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, στο πλαίσιο της εφαρμογής της οδηγίας για την ψηφιακή ενιαία αγορά.
Βρείτε εδώ το πλήρες κείμενο της έκθεσης.